Ontspoorde evaluatie

een overzicht van afwijkende waarderingen van Metapatroon, allebei door Novay onder verantwoordelijkheid van Forum Standaardisatie

Pieter Wisse, Information Dynamics

Inleiding

De titel van dit overzicht is ook bedoeld als aansporing om het boek Ontspoorde wetenschap (De Kring, 2012) door F. van Kolfschooten te bestuderen èn integer ernaar te handelen.

Metapatroon (Engels: Metapattern) is een methode inclusief notatiewijze voor conceptuele modellering. Information Dynamics BV is de maker en eigenaar van Metapatroon.

In opdracht van Forum Standaardisatie is Metapatroon zelfs twee maal door Novay geëvalueerd. De uitkomst van de eerste keer staat gerapporteerd in bijlage C van Semantiek op stelselschaal: issues en oplossingsrichtingen (Bureau Forum Standaardisatie, 19 juni 2009). Verslag van de tweede evaluatie vormt onderdeel van Landkaart Semantische Interoperabiliteit (Forum Standaardisatie, 8 oktober 2012, versie 1.0).

Met Landkaart Semantische Interoperabiliteit zijn meerdere zgn semantische benaderingen volgens criteria gewaardeerd. Vergeleken met de eerdere evaluatie door nota bene dezèlfde partij inclusief persoon (!) wijken nogal wat waarderingen van Metapatroon zelfs sterk àf. Ik beperk me hier tot enkele illustraties. Daarvoor vermeld ik steeds 1. het criterium volgens Landkaart Semantische Interoperabiliteit, 2. de bijbehorende waardering van Metapatroon, dus ook ‘op’ de Landkaart, en 3. de waardering in bijlage C van Semantiek op stelselschaal die terugblikkend hetzelfde of minstens zeer nauw verwante methodische aspect betreft als later gepoogd is ‘op’ de Landkaart met een zgn criterium te vangen. Vanwege overlappingen van criteria blijken enkele herhalingen van citaten uit bijlage C van Semantiek op stelselschaal onvermijdelijk.

 

 

Verzamelde afwijkingen

Waarderingscriterium Landkaart: “knip zelfstandig/bijvoeglijk.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 39): “Metapattern kent [he]t verschil [tussen entiteiten en attributen] niet.”

Waarderingscriterium Landkaart: “knip ding/verbinding.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (pp. 38-39-41): “Metapattern maakt zelfs van alles een relatie. [...] Daarom geldt voor Metapattern als principe: [...] In conceptuele modellen zijn relaties eersterangs elementen. [...] Dat gaat nog verder: ook het verschil tussen relaties en entiteiten verdwijnt. [...] Metapattern maakt van alle relaties associaties, waarmee het onderscheid tussen entiteiten en relaties is verdwenen. [...] [A]lles is [met Metapattern] tegelijk object/subject én relatie.”

Waarderingscriterium Landkaart: “knip categorie/exemplaar.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (pp. 39): “[E]ntiteiten en attributen] [...] zijn in Metapattern allebei gewoon begrippen (of “typen”).”

Waarderingscriterium Landkaart: “knip term/concept.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 36): “Een belangrijk onderscheid om te maken in conceptuele modellen is dat tussen het geregistreerde en de registratie daarvan.”

Waarderingscriterium Landkaart: “opspannen en beperken.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 36): “In Metapattern zijn het de begrippen zelf die als context voor elkaar optreden. Sterker nog, èlk begrip kan alleen worden gedefinieerd in de expliciete context van andere.”

Waarderingscriterium Landkaart: “maken van modellen.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “afwezig.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (pp. 34-35-39): “Metapattern is een benadering voor het conceptueel modelleren van informatie. [...] Metapattern hanteert principes voor het conceptueel modelleren van informatie. [...] Metapattern kent een taal voor het conceptueel modelleren van informatie. [...] Metapattern maakt gebruik van een aantal patronen, dat wil zeggen, typische modelfragmenten die voor typische problemen worden toegepast. [...] In de plaatjes staat [...] steeds het contextueel specifiekere begrip [...] onderaan en de contextueel algemenere begrippen [...] bovenaan. Daarmee ontstaat er dus een visuele oriëntatie van de modellen. Van boven naar beneden betekent: van algemeen naar bijzonder. [...] In de taal [Metapattern] ontkomt geen enkel begrip eraan om zelf ook weer context te hebben. [...] Om te voorkomen dat er op die manier oneindige modellen ontstaan, kent Metapatroon een “contextuele horizon”, een naamloos begrip dat als een grote horizontale streep bovenaan in de modellen verschijnt. Die horizontale lijn is de kapstok waarin het model hangt.”

Waarderingscriterium Landkaart: “verbinden/verzoenen van modellen.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “afwezig.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (pp. 39-45): “[Met] Metapattern [kunnen oorspronkelijk gescheiden] modellen verbonden [worden] door [de] registraties [in kwestie] zelf expliciet als begrip te introduceren [...] en deze als context boven hun respectievelijke model te hangen. Zo wordt dus de oorspronkelijke impliciete context van de [oorspronkelijke] modellen expliciet gemaakt. Vervolgens kan stapsgewijs gewerkt worden aan de diepere verbinding van beide modeldelen. [...] Zo [biedt] Metapattern [...] een verzoenend kader voor bestaande informatiemodellen. [...] Omdat Metapattern geen structuurdetails vooronderstelt van andere [...] modellen, kunnen deze relatief eenvoudig onder een Metapattern-paraplu worden verenigd en verzoend.”

Waarderingscriterium Landkaart: “onderhouden van modellen.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “afwezig.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 44): “Om [volgens Metapattern] de betekenis en gedrag van een begrip te begrijpen, hoeft zo weinig mogelijk geleund te worden op de betekenis van andere [begrippen], behoudens natuurlijk de contextuele afhankelijkheid. Metapattern-modellen zijn zo relatief makkelijk backwards-compatible te houden: wat past bij een oude modelversie heeft grotere kans ook bij opvolgende versies te passen.”

Waarderingscriterium Landkaart: “executeren van modellen.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “afwezig.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 46): “De software-implementatie is [...] een bewijs dat de Metapattern-principes en –taal te implementeren zijn in software.” Zie ook, verderop, criterium “beschikbaarheid van tooling.”

Waarderingscriterium Landkaart: “afbeelden van modellen.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “afwezig.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 40): “[Het] verwijderen van structuuraspecten (onderscheid) uit de modellen is niet definitief. Het is prima mogelijk deze later weer aan de modellen toe te voegen.”

Waarderingscriterium Landkaart: “communiceren van modellen.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “afwezig.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 53): “Modelleurs in de gangbare modelleerpraktijk zullen drempels voelen om de Metapattern-taal te gebruiken.”

Waarderingscriterium Landkaart: “analyseren van/redeneren  met modellen.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “afwezig.”
Hierover doet Semantiek op stelselschaal in bijlage C geen uitspraak. Destijds begreep de beoordelaar van Novay ondanks herhaalde attendering op o.a. Ontology for interdependency: steps to an ecology of information management (in: PrimaVera, working paper 2007-05, Universiteit van Amsterdam, 2007) niet, dat met Metapatroon als multicontextuele modelleermethode een kwalitatief àndere logica gepaard gaat: stelsellogica.

Waarderingscriterium Landkaart: “ontwerp van elektronische uitwisseling.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 40): “[Het] verwijderen van structuuraspecten (onderscheid) uit de modellen is niet definitief. Het is prima mogelijk deze later weer aan de modellen toe te voegen.”

Waarderingscriterium Landkaart: “combineren van bronnen.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 39): “[Met] Metapattern [kunnen oorspronkelijk gescheiden] modellen verbonden [worden] door [de] registraties [in kwestie] zelf expliciet als begrip te introduceren [...] en deze als context boven hun respectievelijke model te hangen.”

Waarderingscriterium Landkaart: “migratie.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 39): “[Met] Metapattern [kunnen oorspronkelijk gescheiden] modellen verbonden [worden] door [de] registraties [in kwestie] zelf expliciet als begrip te introduceren [...] en deze als context boven hun respectievelijke model te hangen. Zo wordt dus de oorspronkelijke impliciete context van de [oorspronkelijke] modellen expliciet gemaakt. Vervolgens kan stapsgewijs gewerkt worden aan de diepere verbinding van beide modeldelen. [...] Zo [biedt] Metapattern [...] een verzoenend kader voor bestaande informatiemodellen.”

Waarderingscriterium Landkaart: “upward traceability.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 42): “Als principe noteerden we al het onderscheid tussen het geregistreerde en de registratie. Dat vertaalt zich in modellen typisch naar een contextuele verbijzondering waarin een werkelijke-wereldconcept in de context van een expliciet benoemde registratie of registratiehouder verbijzondert tot zijn geregistreerde tegenhanger.”

Waarderingscriterium Landkaart: “eigenaarschap en gezamenlijk beheer.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 39): “[Met] Metapattern [kunnen oorspronkelijk gescheiden] modellen verbonden [worden] door [de] registraties [in kwestie] zelf expliciet als begrip te introduceren [...] en deze als context boven hun respectievelijke model te hangen.”

Waarderingscriterium Landkaart: “flexibiliteit in de uitdrukkingswijze.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 37): “Metapattern is [...] een kale en abstracte taal; het kan maar één ding en dat is contextueel verbijzonderen. Die kaalheid lijkt beperkend, maar heeft ook een voordeel. Het maakt modellen uitbreidbaar [en] aanpasbaar[.]”

Waarderingscriterium Landkaart: “schaalbaarheid in de uitdrukkingswijze.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (pp. 37-38-44-52): “[Dankzij de] onafhankelijk[heid] van allerlei specifieke representatiekeuzes in specifieke databases [... zijn c]onceptuele modellen [met Metapattern] onafhankelijk van de scope en de representatie van specifieke registraties. [...] Metapattern [...] zorgt voor maximale schaalbaarheid en aanpasbaarheid van conceptuele modellen. [...] Metapattern kent algemene principes voor conceptueel modelleren die cruciaal zijn voor het op e-overheidsschaal beheersen van semantische interoperabiliteit.”

Waarderingscriterium Landkaart: “beschikbaarheid van tooling.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “1.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (pp. 35-43): “Metapattern kent een implementatie in software: KnitbITs. [...] Naast principes, een taal, en patronen, kent Metapattern ook een werkende implementatie in software. Dat wil zeggen: gegeven een Metapattern-model kan een database worden gemaakt die het mogelijk maakt informatie over de concepten in dat model op te slaan en te bevragen.
We zullen hier niet ingaan op de details van deze implementatie. Wel is het belangrijk dat zij bestaat. Het is immers een belangrijke aanwijzing voor de praktische toepasbaarheid van de Metapattern-taal. [...] Met deze softwaretechnologie is de catalogus gemaakt die in Bijlage D staat beschreven. [...D]e hier bedoelde Metapattern-implementatie [blijft] maximaal trouw [...] aan de principes. Dat zorgt ervoor dat aanpassingen in het model relatief makkelijk in de software kunnen worden verwerkt.”

Waarderingscriterium Landkaart: “verspreiding sectoraal.”
Bijbehorende waardering van Metapatroon ‘op’ Landkaart: “onbekend.”
Eerdere waardering van Metapatroon in Semantiek op stelselschaal (p. 39): “[Metapattern kan] een overkoepelend beeld van de onderlinge samenhang in de betekenisdomeinen van betrokken spelers [...] in kaart brengen.”

 

 

Verklaring

Dat zijn, zachtjes uitgedrukt, frappante afwijkingen! Hoe vallen ze te verklaren? Lijdt de Novay-medewerker die betrokken was bij beide evaluaties soms aan massief geheugenverlies? Mijn overtuiging is allang, dat het opzettelijk om meervoudig, dus massief bedrog gaat. Daarbij dient dit latere bedrog met Landkaart Semantische Interoperabiliteit o.a. om eerder bedrog te maskeren. Hoe zit dat?

Nota bene, in Landkaart Semantische Interoperabiliteit wijken niet alleen de scores voor Metapatroon af van Novay’s eerdere evaluatie. Er is tevens een beoordeling van de zgn Essence-taal opgenomen. Die verschijnt ‘op’ de Landkaart zowat als het positieve contrast van Metapatroon. Zoals echter uit o.a. de notitie Zoek de verschillen! blijkt, vormt die Essence-taal qua modelleermethode plus –notatie een exacte nabootsing van Metapatroon. Dat plagiaat is gepleegd door consortium Essence, eind 2010 met (veel) overheidssubsidie opgezet door ... Forum Standaardisatie en Novay, nota bene ná de eerdere zeer positieve evaluatie van Metapatroon door ... Novay in opdracht van ... Forum Standaardisatie. En onlangs was er dus de opdracht van Forum Standaardisatie aan Novay en Ordina, een andere Essence-deelnemer, voor Landkaart Semantische Interoperabiliteit om hun plagiaat te promoten èn het originele Metapatroon weg te drukken. Dat heeft verdacht veel, zo niet alles, van samenspanning.

Tot dusver hebben klachten c.q. meldingen van Information Dynamics over plagiaat, subsidiefraude, valse concurrentie en onrechtmatige staatsteun niets uitgehaald. Zelfs van een “publieke bekendmaking van verzet” door Information Dynamics, zie Ook open kaart, open brief aan Bureau Forum Standaardisatie (14 mei 2012), hebben Forum Standaardisatie en Novay zich ditmaal voor Landkaart Semantische Interoperabiliteit overduidelijk niets aangetrokken.

 

 

noot
Aan de evaluatie van Metapatroon in 2008-2009 door Novay in opdracht van Forum Standaardisatie heeft Information Dynamics in vertrouwen en graag meegewerkt. In aanvulling op uitgebreide documentatie (sinds 1991!) over Metapatroon waren intensieve voor- en toelichting door Information Dynamics nodig om Novay tot enig  inzicht te brengen in wat er op stelselschaal ook en vooral voor en door betekenissenvariëteit kwalitatief verandert. Die medewerking van Information Dynamics is inderdaad duidelijk herkenbaar in bijlage C van Semantiek op stelselschaal. Overigens zijn vervolgens als aantekeningen tevens de teksten gepubliceerd van de talloze emailberichten over allerlei aspecten van Metapatroon plùs hun samenhang die Information Dynamics in de periode 2008 tot en met 2010 stuurde aan de betrokken Novay-medewerker. O.a. die aantekeningen zijn toegankelijk via Metapatroon, handboek stelselmatig informatieverkeer.

Ter verdere oriëntatie op ‘de zaak Essence’ wijs ik op enige verdere documentatie: Zoek de verschillen! (januari 2012, Engelstalige versie: In search of differences), Innovatieparasiet: pleidooi voor gastheerhygiëne (april 2012), Oproep tot hervatting (april 2012), Ook open kaart, open brief aan Bureau Forum Standaardisatie (14 mei 2012), Enkele openstaande vragen over consortium Essence (juni 2012), Van klacht tot erger (juni 2012), Voor goed begrip (juni 2012), Open bedankbrief aan Ventoux Advocaten (september 2012), Up against a state of perversity (oktober 2012), Vals congresspoor (4 oktober 2012), Stop plagiaat van Metapatroon ofwel, wie het met rectificatie oneens is moet het zeggen (oktober 2012) en Visitekaartprofessor (november 2012).

 

 

7 december 2012 © webeditie 2012 © Information Dynamics (Voorburg)