Information Dynamics is de ontwikkelaar en eigenaar van Metapatroon, een methode voor stelselmatige informatiemodellering. Metapatroon is geplagieerd door consortium Essence. Zie o.a. Zoek de verschillen!
Op herhaalde eisen tot rectificatie ging Essence tot dusver niet in. Tegelijk weigert Essence echter om methodisch betekenisvolle verschillen met Metapatroon aan te wijzen waarvan Essence op basis van zijn ontkenning van plagiaat dus zou moeten aantonen dat zulke verschillen er ook werkelijk zijn.
Hier volgt afschrift van het concrete voorstel van Information Dynamics aan Essence voor rectificatie van twee Essence-publicaties. Het betreft a. de webpagina die Novay aan Essence wijdt (versie 3 juli 2012) en b. het rapport Essence taaldefinitie en denkwijze (versie 31 mei 2011). Nota bene, onlosmakelijk met rectificatie verbonden is heroverweging van consortium(project) Essence; zie o.a. Enkele openstaande vragen over consortium Essence.
Wat van de huidige tekst volgens Information Dynamics vervalt, is onderstaand doorgestreept weergegeven. Aanvullingen zijn rood gekleurd (terwijl voor actieve verwijzingen ‘ertussen’ de blauwe kleur gehandhaafd bleef).
Hiervoor blijft het voorstel beperkt tot twee tekstpassages. Overige passages moeten uiteraard dienovereenkomstig worden aangepast.
Essence is voortgekomen uit ontwikkelingen bij het Forum
Standaardisatie en liet zich inspireren door een idee van Pieter Wisse die op hun beurt een verkenning betreffen van Metapatroon,
een methode ontwikkeld door Information Dynamics voor stelselmatige
informatiemodellering. Essence heeft Metapatroon geadopteerd en bevordert zowel
praktische toepassing als verdere theorievorming. Dat gebeurt o.a. door
ondersteuning van modelleercasussen, verzorging van inleidende opleidingen en
het doen van suggesties voor verdere ontwikkeling van Metapatroon inclusief de
status als standaard. In de eerste fase heeft het project o.a.
opgeleverd:
[...] Onder de titel Essence Metapattern Essentials zijn twee eerste verzorgt Essence ééndaagse cursussen gegeven op.
Voor een indruk zie:
Voor de inhoud van genoemd rapport is hier het voorstel voor rectificatie compleet.
[p. 1] Dit document beschrijft de taal (schrijfwijze) en
denkwijze die binnen Essence wordt gebruikt voor het contextueel
modelleren en verbinden van conceptuele informatiemodellen. De taal is
gebaseerd op een denkwijze waarin ‘contextuele verbijzondering’ centraal staat.
[...] De hierboven gepresenteerde aangeduide
denkwijze met bijbehorende taal heet Metapatroon en is ontwikkeld door
Information Dynamics.1 Forum Standaardisatie heeft via
modelleercasussen2 en evaluaties3 laten aantonen, dat
Metapatroon onmisbaar is voor de inrichting van beheersbare, eenduidige
betekenisordening voor informatieverkeer op zgn stelselschaal: semantische
interoperabiliteit. geïnspireerd door het werk van Pieter Wisse (Wisse,
2000). Deze denkwijze beïnvloedt de manier waarop met de modelleertaal wordt
gewerkt. Voor opschaling Essence ontwikkelt Essence werkwijzen om
informatiemodellen te beschrijven, ontwerpen, verbinden en implementeren.
Hoewel niet het onderwerp van dit document, zal een werkwijze kort worden
geïntroduceerd om een idee te geven van de manier waarop de modelleertaal
gebruikt wordt. Deze Essence-werkwijze zal ook worden gehanteerd bij de
uitwerking van het voorbeeld dat in dit document wordt gepresenteerd om het
gebruik van de taal te illustreren. [...]
1 Publicaties over contextuele verbijzondering vanaf 1991. Met
uitzondering van Metapattern: context and time in information models
(Addison-Wesley, 2001) door P.E. Wisse zijn publicaties toegankelijk via
Metapatroon,
handboek stelselmatig informatieverkeer (Information
Dynamics, compilatie vanaf 2010).
2 Voor
de belangrijkste resultaten, zie Stelselmatige semantiek door Suwinet (Bureau Forum Standaardisatie, april 2008), Oefenschema: basisregistraties
enz. (BFS, juli 2008), Semantiek op stelselschaal: issues en oplossingsrichtingen (BFS, bijlagen B en D, juni 2009),Analyse van gerelateerdengegevens in het kader van RNI (BFS, bijlage F, oktober 2009), Praktijkmodellering van het begrip werkgever (BFS, bijlage B, december 2009) en Ingezetene, ontwerp van een contextueel-semantisch diagram met
Metapatroon (BFS, augustus 2010).
3 Zie Semantiek op stelselschaal: issues en oplossingsrichtingen (BFS, bijlage C, juni 2009) en Metapattern (RAND-Europe, voor
Logius, mei 2010).
[...] Naast een modelleertaal en werkwijzen, ontwikkelt
Essence ook verschillende technieken om het gebruik daarvan te ondersteunen. Na
het dit voorbeeld wordt een aantal denkpatronen
gepresenteerd die van pas komen bij het opstellen, lezen en verbinden van
Essence- conceptuele informatiemodellen volgens contextuele verbijzondering. Vervolgens wordt
aan het eind van het document een aantal andere ondersteuningswijzen kort beschreven,
waaronder een Essence-editor voor het creëren
van Essence-modellen en een transformatie voor de vertaling van bestaande
informatiemodellen naar Essence-modellen volgens
contextuele verbijzondering (en omgekeerd).
[... p. 6] De denkwijze die we in Essence hanteren is een
uitwerking van het structuralistische denken, met de naam Metapatroon
ontwikkeld tot methode plus notatie (taal) voor conceptuele
informatiemodellering en duiden we in navolging van Metapatroon algemener ook
wel aan met de term ‘contextuele verbijzondering’. Onderscheidend aan de Essence
denkwijze is dat de hoedanigheid van een verbijzondering, d.w.z. dat wat een
concept een verbijzondering maakt van andere concepten, wordt bepaald door
de context waarin de verbijzondering wordt gemaakt. Deze context wordt
expliciet gemaakt in een Essence model.
[... p. 7] Voor de definitie van de Essence-taal
is het belangrijk onderscheid te maken tussen een kwalitatief en een kwantitatief
aspect van de betekenis van een concept.
[...] Het kwalitatieve aspect gaat over het bestaan van een
concept. Een concept wordt geacht te bestaan als (en alleen als) gebruikers van
een Essence-model erover wensen te spreken of communiceren. Die wens
komt geheel voort uit die gebruikers en wordt niet opgedrongen door een
veronderstelde “werkelijkheid”. Een Essence-model opgesteld volgens contextuele verbijzondering
representeert één of meerdere perspectieven van gebruikers op de werkelijkheid.
[...] Het is in volgens
Essence belangrijk dat met Metapatroon meerdere
perspectieven in één model kunnen worden opgenomen, omdat zo individuele én
gezamenlijke perspectieven in onderlinge samenhang gebracht kunnen worden.
[...] Het kwalitatieve aspect is in Essence leidend
over het kwantitatieve. Dat wil zeggen, als een concept (kwalitatief) niet
bestaat, kan er ook geen sprake zijn van exemplaren, laat staan van een
identiteit of een bepaald aantal van die exemplaren. Dus, als er geen enkele
gebruiker van een Essence-model over het concept hond wenst te spreken,
kunnen er met dit conceptuele model simpelweg geen honden (hond-exemplaren)
worden beschreven.
[...] De Essence-taal bestaat uit Metapatroon telt één primaire constructie: contextuele
verbijzondering. Figuur 2 illustreert deze constructie. De gehanteerde
notatie voor contextuele verbijzondering is geïnspireerd door (Wisse, 2000).
[... p. 10] Indien gewenst, kan deze intentie worden
toegevoegd als toelichting of tekstuele definitie bij de context. Dit kan met
name behulpzaam zijn bij het communiceren van een Essence-model of het
begrijpen van overeenkomsten en verschillen tussen verschillende modellen
tijdens het verzoeningsproces.
[...] Elk concept in een Essence-model representeert
één of meerdere exemplaren. Dit geldt dus ook voor een concept dat binnen een
verbijzonderingsconstructie de rol van context vervult.
[...] Volgens de Essence-denkwijze Metapatroon als methode van contextuele verbijzondering
wordt een concept gedefinieerd als verbijzondering van één of meer gronden in
een zekere context.
[...] [...] Om dit te voorkomen schrijft
Metapatroon voor wordt elk Essence-model voorzien van
een horizon voor.
[... p. 12] Met contextuele verbijzondering als primaire
taalconstructie, beschrijft een Essence-model een contextuele
definitiehiërarchie. Met andere woorden, zo’n een
Essence-model combineert twee belangrijke, complementaire aspecten voor
informatiemodellering:
[...] Door contextuele
verbijzondering beschrijft een Een Essence-model beschrijft
de gronden van elke verbijzondering (zie Figuur 2).
[... p. 13] Door contextuele
verbijzondering beschrijft een Een Essence-model beschrijft
tevens de context van elke verbijzondering
(Figuur 2).
[...] Het doel van deze door
Essence opgestelde formalisatie is het aanbrengen van precisie en het
ondersteunen van (geautomatiseerde) analyse van kale Essence-modellen.
[... p. 14] 3.7.2 Contextueel verbijzonderd Essence-model
Een contextueel verbijzonderd Essence-model M bestaat uit [...]
[... p. 15] Het kwantitatieve aspect van een Essence-model
beschouwt de exemplaren van een concept.
[... p. 17] Essence werkt het
Het kwantitatieve aspect van een Essence-model wordt
verder uitgewerkt in een volgende versie van dit document.
[... p. 19] Dit hoofdstuk beschrijft
een voorbeeld dat waarmee Essence het gebruik
van Metapatroon de Essence‐taal
op kwalitatief niveau illustreert.
[...] Er wordt voor zowel de Belastingdienst als de GBA
een contextueel verbijzonderd model in de Essence‐taal gemaakt
aan de hand van deze wets‐ teksten.
[... p. 20] Dit is
dan ook het startpunt
voor het contextuele model
beschreven in de Essence‐taal
volgens contextuele verbijzondering.
[...] Figuur 10. Start contextueel verbijzonderd Essence‐model:
Gezamenlijk huishouden
[... p. 23] Figuur 13. Start contextueel verbijzonderd Essence‐model:
Begrip “adres” volgens GBA
[... p. 24] In het
Essence‐model
staat nu dat op basis van een aantal gronden,
er regels opgesteld zijn die
van een GBA adres een GBA woonadres
maken.
[... p.25] 4.2.3 Het koppelen en verzoenen van twee contextueel verbijzonderde Essence‐modellen
[...] De koppeling geeft in dit geval aan waar
in het Essence‐model van de
GBA gegevens zitten die op de aangewezen plek in het Essence‐model van de Belastingdienst gebruikt kunnen worden. Deze koppeling vindt typisch plaats in de onderste lagen van de Essence modellen.
Vervolgens worden beide modellen verzoend door de horizonnen van beide Essence‐modellen zo ver op te trekken dat ze binnen dezelfde context, en daarmee onder dezelfde
horizon, vallen.
[... p. 26] Om dit te bereiken, kijken we
eerst naar die begrippen die in het GBA en Belastingdienst Essence‐model direct onder
de horizon hangen.
[...] De eerste vraag
is wat het begrip “persoon” binnen het Essence‐model van
de Belastingdienst nu
eigenlijk betekent.
[...] Op dezelfde manier wordt het begrip “woning”
uit het contextueel verbijzonderde Essence‐model van de Belastingdienst verzoend
met de begrippen “pand” en “vaste
stand‐ of ligplaats” uit het
contextueel verbijzonderde Essence‐model
van de GBA.
[...] Voor de leesbaarheid
zijn in Figuur 18 alleen die begrippen uit de
Essence‐modellen
opgenomen die een cruciale rol bij de verzoening spelen. Uiteraard horen alle begrippen uit de originele Essence‐modellen in het totale verzoende
model thuis.
[...] Het verzoende
contextueel verbijzonderde Essence‐model laat zien dat
de Belastingdienst adresgegevens kan ver‐ zamelen voor een gedeelte van de
belastingplichtigen.
[... p. 27] Een doelstelling van Essence is om contextuele verbijzondering als een benadering voor conceptueel modelleren te propageren en zonodig verder te ontwikkelen.
[...] Essence werkt o.a. door toepassing van
Metapatroon aan een aanpak voor het stelselmatig (op grote schaal) modelleren van betekenis van informatie.
Relevante contextueel verbijzonderde Essence‐modellen overbruggen daarom meestal meerdere
(deel)domeinen.
[... p. 31] Dit hoofdstuk beschrijft een aantal denkpatronen die van pas komen
bij het opstellen, lezen en verbinden van contextueel
verbijzonderde Essence‐modellen.
[...] Deze twee beschrijvingsvarianten komen volgens Essence overeen met de twee primaire manieren
van kijken tegen contextueel verbijzonderde Essence‐modellen:
- de verticale: een Essence‐model als definitiehiërarchie;
- de horizontale: een Essence‐model als contexthiërarchie.
[... p. 39] Dit hoofdstuk bespreekt
kort twee vormen van ondersteuning voor het gebruik van
Metapatroon de Essence‐taal:
een prototypetool voor het creëren en
manipuleren van contextueel verbijzonderde Essence‐modellen en de
relatie van zulke
Essence‐modellen met andersoortige informatiemodellen.
[...] De Essence Modeller is een prototype modelleertool voor het maken van contextueel
verbijzonderde Essence
modellen.
[...] 7.1.1 Essence metamodel
Metamodel
Volgens Metapatroon bestaat Een een contextueel
verbijzonderd Essence model bestaat in essentie uit Concepten,
hun Context en hun Gronden.
[...] Figuur 39. Het basis metamodel voor de Essence‐taal
Modeller
[...] Zoals gedefinieerd voor
Metapatroon kan een Een Concept kan een Context
en nul of meer Intexten, d.w.z. concepten waarvoor dit concept de context is hebben.
[... p. 40] 7.1.2 Essence grafische Grafische syntax
De grafische syntax voor
contextueel verbijzonderde Essence modellen is gedefinieerd definieert Essence
in een GMF Graph model (zie Figuur 41).
[...] Figuur 40. Essence grafische Grafische
syntax volgens
Essence.
[...] Tenslotte zijn er nog
een aantal labels gedefinieerd die
met de Essence Modeller op een Essence
diagram kunnen voorkomen: HorizonLabel, SourceCardinalityLabel en TargetCardinalityLabel.
[... p. 41] Figuur 41. GMF Graph
model voor Essence notatie met Essence Modeller
[...] Tenslotte wordt het
ContextModel zelf gerelateerd aan het Essence
canvas - de achtergrond van het diagram. In de Canvas
Mapping wordt bovendien een relatie
gelegd met het Toolbar Palette en het Essence
metamodel voor de Essence Modeller.
[... p. 42] Hiermee kunnen interactief en grafisch contextueel
verbijzonderde Essence modellen worden geconstrueerd. De tool kan de modellen ook opslaan, inlezen, printen,
exporteren, en layouten.
[...] Essence heeft op basis van Metapatroon
als modelleermethode de ambitie de bestaande modelleerpraktijk te verrijken met een praktische model‐gebaseerde aanpak voor grootschalige semantische
interoperabiliteit. Op twee plaatsen moeten contextueel
verbijzonderde Essence‐modellen
zich verhouden tot andere informatiemodel‐ leerbenaderingen:
bestaande modellen, in welke taal dan ook genoteerd, kunnen een bron zijn voor op te stellen contextuele modellen;
contextueel verbijzonderde Essence‐modellen moeten dienst doen als basis voor implementatie, waartoe de stap naar meer op implementatie gerichte modellen gemaakt
moet kunnen worden.
[... p. 44] 7.2.2 Andere
soorten modellen als stap naar implementatie
van contextueel
verbijzonderde Essence‐modellen
Contextueel verbijzonderde Essence‐modellen moeten nauwkeurig genoeg zijn om te kunnen worden
geïmplementeerd op allerlei platformen: databases, processystemen, regelsystemen, et cetera. Contextueel
verbijzonderde Essence‐modellen moeten semantische ontwerpen zijn en dus meer dan alleen praatplaten.
[... pp. 44-45] Het is
wellicht aantrekkelijk de haalbaarheid en prestaties te onderzoeken van native Essence‐implementaties
volgens contextuele verbijzondering, dat wil
zeggen, van platformen waarop de
geïmplementeerde oplossing dezelfde
structuur heeft
als het conceptuele Essence‐model dat eraan ten grondslag
ligt. Mochten contextueel verbijzonderde Essence‐modellen inderdaad bewijzen
eenvoudig verbindbaar en aanpasbaar te
zijn, is er een gerede kans dat deze belangrijke eigenschappen
ook verbonden zijn aan de native
Essence‐implementatie. Overigens heeft Information Dynamics voor Metapatroon zo’n
operationeel platform ontwikkeld: KnitbITs.
[... p.45] Daarom zal
Essence (in D1.3) vooralsnog slechts manieren
aanreiken om in conceptueel opzicht van contextueel verbijzonderde Essence‐modellen
naar andersoortige modellen te komen.
Vanuit die andersoortige modellen kunnen dan de
daarvoor reeds beschikbare
ontwikkel‐ en implementatie‐omgevingen worden gebruikt om verder
richting implementatie te werken c.q.
daarvoor reeds beschikbare platforms te benutten.
[...] De meeste van deze andersoortige modellen zijn
inherent kwantitatief,
terwijl Essence zich primair kwalitatief
is oriënteert. Dat wil zeggen dat de stap naar
het andere model pas gemaakt kan worden als Essence uitgewerkt heeft hoe het contextueel verbijzonderde Essence‐model ook kwantitatief verfijnd is moet worden.
[... p. 47] In deze versie
van het document is o.a. een
eerste uitleg gegeven definitie van Metapatroon,
een de Essence‐taal
en onderliggende denkwijze gepresenteerd
voor informatiemodellering volgens contextuele
verbijzondering. Dit Deze definitie vormt een gemeenschappelijke
basis voor de praktijktoepassingen die binnen het Essence project worden uitgewerkt. Mede op Op basis van de ervaringen en inzichten die met deze praktijktoepassingen verkregen worden, zullen de Essence‐taal en denkwijze verder worden verfijnd, verbeterd en uitgewerkt krijgt het project Essence een vervolg.
Veel werk vergt rectificatie niet, zoveel moet wel duidelijk zijn. De
vraag is dus wat Essence bezielt om Metapatroon te blijven kapen.
Wie helpt Information Dynamics om Essence ter verantwoording te roepen? Let
wel, er zijn organisaties bij betrokken die zich als kennisinstelling
afficheren (en aldus een beroep doen op ons vertrouwen en daardoor o.a. -
aanzienlijke! - overheidssubsidies). Wat is er aan de hand? Ontbreekt kennis
daar ... domweg? Gaat het mis met wetenschappelijke integriteit?
Indien Essence meent dat de klacht van Information Dynamics over plagiaat van Metapatroon ònjuist is, moet Essence qua methode reële verschillen aangeven. Dat lukt dus maar niet, sterker nog, dat blijft Essence ontwijken. Daar zou weleens achter kunnen zitten, dat Essence overheidssubsidie verkreeg door de volledige overeenkomst met Metapatroon te verheimelijken. Maar daarvan mag Information Dynamics natuurlijk niet de dupe zijn en blijven, al helemaal niet omdat de overheid de valse concurrentie door Essence en zijn deelnemers zelfs bevordert.
voorstel opgesteld 3 - 12 juli 2012, dit artikel gepubliceerd oktober 2012 © Information Dynamics