Pieter Wisse, Information Dynamics
De ontwikkeling van enerzijds informatie- en communicatietechnologie (ict), anderzijds toepassingen ermee kent een hechte wisselwerking. In het licht van groeiende eisen aan toepassingen verkeert de huidige ict echter aan haar grens. De ermee gerealiseerde informatievoorziening kan immers de veranderlijke en gefacetteerde 'werkelijkheid' slecht dienen.
De oplossing(srichting) bestaat eruit om in nieuw gereedschap tijd en zgn context tot principiële informatiedimensies te verklaren. Deze notitie bevat een (uiterst beknopte) inleiding tot het Metapatroon, dwz een benadering voor conceptuele informatiemodellering inclusief tijd en context. De bijbehorende computerprogrammatuur heet KnitbITs®. Die is thans geschikt voor prototypes.
Veranderlijkheid is volgens het Metapatroon dus regel, geen uitzondering meer. Omdat een eventuele verandering altijd op de kleinste relevante schaal geregistreerd staat, is daarmee alle samengestelde informatie eveneens bijgewerkt beschikbaar.
Elke (informatie)verandering gebeurt overigens door een toevoeging. Het gevolg is dat, zolang er geen algemene opruimactie gebeurt, alle historische en toekomstinformatie beschikbaar is. Op basis van een peiltijdstip verschijnt de gevraagde toestand. Via opeenvolging van tijdstippen is het informatieverloop zichtbaar.
Dankzij het metapatroon reikt informatiedynamiek verder dan wat telt als exemplaren. Want het patroon waarmee exemplaren geschikt zijn, kan ook variëren. En zulke variabele patronen blijven ook voor operationeel gebruik volledig geïntegreerd. Voor gebruikers is informatie daarom beschikbaar ongeacht patroonwijzigingen. Verder verruimt de operationele variabiliteit op patroonniveau de levenscyclus van informatiesystemen en -diensten. Dat geeft voordelen voor ontwikkeling en onderhoud.
Objectgerichtheid betekent reeds allerlei verbeteringen voor informatievoorziening. Dan behoort elk objectexemplaar echter nog tot één zgn type. In de werkelijkheid gedragen bijvoorbeeld mensen zich echter veelzijdig. Niet in totaal, maar uitsluitend in een bepaalde context is hun gedrag consequent. Daarom moet contextuele typering regel zijn, geen uitzondering. Elk totaal informatieobject krijgt daarom met het Metapatroon netzoveel contexten (lees dus ook: typen) als nodig om de werkelijke variëteit te weerspiegelen. Een bepaald mens is bijvoorbeeld bekend in-de-context-van natuurlijk persoon, in-de-context-van medewerker van een organisatie, in-de-context-van lid van een vereniging, in-de-context-van vluchteling, in-de-context-van burger enzovoort. Elke context houdt vervolgens een karakteristieke verbijzondering in. Hierdoor blijft grote variëteit desondanks onder één algemenere noemer beheersbaar.
De expliciete tijddimensie maakt de informatievoorziening principieel dynamisch. En de expliciete verbijzondering van contexten maakt de — typering van — informatieobjecten veelzijdig. Vooral de combinatie van tijd en context in informatievoorziening biedt de overzichtelijke oplossing voor complexe problemen. Zo kan een verandering tot eigenschappen in een bepaalde context beperkt blijven, terwijl eigenschappen elders (nog) onveranderd blijven. De fijnmazige opzet houdt de informatieverzameling compact, terwijl gevarieerde rapportages mogelijk zijn.
De modelleermethode staat uitgebreid beschreven in mijn boek Metapattern: context and time in information models (Addison-Wesley, 2001). Grondslagen heb ik uitgewerkt in het proefschrift Semiosis & Sign Exchange: design for a subjective situationism, including conceptual grounds of business information modeling (Information Dynamics, 2002). Meer informatie, eveneens Engelstalig, is beschikbaar op de website http://www.informationdynamics.nl. Zie daar onder metapatroon oa het voorbeeldmodel voor meervoudige persoonsidentiteiten (ook direct opvraagbaar via: http://www.informationdynamics.nl/knitbits/htm/one_physical_person.htm).
© 2000-2002, webeditite 2002.