Geloofwaardigheid

Pieter Wisse

Wie goedgelovig is, heeft leiders voor het opscheppen.

 

Op 15 januari 2000 publiceerde Jannetje Koelewijn in NRC Handelsblad een vraaggesprek met Pieper. U weet inmiddels wel, dat is die man die na een succescarrière in de Verenigde Staten onbaatzuchtig terugkeerde om onze ICT in het bijzonder, en Nederland in het algemeen te redden. En wat doet de journaliste van de kwaliteitskrant? Zij probeert Piepers heiligheid af te breken. Er staan aperte onwaarheden in haar verhaal. En verder schrijft zij vanalles dat op z´n minst tendentieus is. Beseft zij wel wat zij met beschadiging van zo´n groot leider voor het lieve vaderland op het spel zet?

Hoe komt zij er bijvoorbeeld bij om Pieper in de mond te leggen dat hij tot "de eerste twee studenten informatica in Delft" behoorde? Omdat het gewoon niet waar is, zet zij hem als botte leugenaar neer. Ik kan het weten, want ik heb datzelfde daar gestudeerd, maar dan enkele jaren voor Pieper. Ik was echter niet de eerste. Hij dus zeker niet. Koelewijn doet ook op andere punten de waarheid geweld aan door hem steeds maar weer als nummer één te figureren. Zo kan Pieper nooit gezegd hebben dat hij bij het eerste Europese softwarebedrijf kwam te werken, want dat is Software AG natuurlijk helemaal niet. Verder telt ze slordig. Afgaande op zijn opgegeven leeftijd, was Pieper 34 jaar oud toen hij eind 1990 bij AT&T in dienst trad. "Ik was dertig" heet het desondanks. Dat scheelt vier hele jaren. Hij had dus helemaal niet extreem jong een belangrijke managementpositie.

Zo staat het hele stuk vol met beweringen die direct bezwijken onder de minste kritische analyse. Als Pieper werkelijk zo zelfingenomen is als Koelewijn hem portretteert, kan hij nooit zo succesvol zijn? Want echt leiderschap vergt toch respect voor medemensen in plaats van de monomane oriëntatie op financieel gewin die zij veronderstelt? Een darwinist noemt ze hem misprijzend. Pieper moet gewoon een erg aardige man zijn. Anders verdient hij zoveel geld, excuus, vertrouwen toch niet? Het is een man die de moed heeft om moeilijke beslissingen te nemen. Dat is zeldzaam en moet gekoesterd worden. Koelewijn maakt daarvan dat zulke moed gefundeerd is op superieure intelligentie. Maar intelligent is Pieper helemaal niet, integendeel. Wie echt intelligent is, zou immers nooit zo opscheppen als Pieper doet in dat interview. Waarom haalt zij dat allemaal door elkaar? En in het persoonlijke vlak maakt zij het — met Oedipus als leidraad — nog erger. Zij laat Pieper zijn eigen vader afschilderen als een brave sukkel. Datzelfde lot treft iemand die eerder in het interview nog voor hechte vriend doorgaat. Ja, precies, dat is de andere student die ook de zogenaamde primeur met Delftse informatica had. En zijn moeder verschijnt als iemand op wie de zoon dusdanig gefixeerd is, dat zijn relaties met andere vrouwen niets anders dan problematisch kunnen zijn. Daarom rapporteert de journaliste denigrerende uitspraken van Pieper over zijn eerste echtgenote. "Zij had havo gedaan en daarna zoiets als heao. Zij werkte bij een of ander bedrijfje." Wie fatsoenlijk en altruistisch is, zou zoiets laatdunkends nooit zèggen. Goedkoop, hoor, zo´n effect via een ex-vrouw. Kortom, ik ben geschokt door de karaktermoord op Pieper. De enige reden die ik kan bedenken dat ik nog geen rectificatie zag, is dat hij te netjes is om die te eisen. Hij staat ver boven zulke viezigheid. Is dat geen waarachtig leiderschap?

Er zijn natuurlijk andere interpretaties mogelijk. Bijvoorbeeld, Koelewijn noteerde slechts wat Pieper letterlijk zei, dus zonder de geringste poging tot duiding of weerlegging. Noem het maar de VPRO-methode. Voor de goede verstaander is dat extra ontluisterend. Inderdaad, als Pieper dat allemaal werkelijk zei, maakt hij zichzelf belachelijk. Aan zulke grondige sloop van een voetstuk hoef je als journalist echt niets meer toe te voegen. Nogmaals, als dat Koelewijns procédé was, neem ik mijn kritiek op haar graag terug. Dan vind ik het juist journalistiek van hoog niveau. Haar interview verdient zelfs een prominente plaats in syllabi gewijd aan pathologieën van modern management. Een idee voor de TU Twente, misschien?

Het probleem voor mensen als Pieper is dat u en ik uiteraard niets meer van hun beweringen geloven zodra wij de opzichtige pr-truc doorzien. Dat is lastig hoor, zo´n heuse crisis in geloofwaardigheid. Het is ook ongelofelijk stom om het zover te laten komen. De enige vraag waar ik nog mee zit is waarom ze dat bij Philips niet tijdig snapten. En zijn die bedrijven in de VS waarmee Pieper als manager uitverkoop hield er per saldo beter van geworden? Hijzelf is er in elk geval "financieel onafhankelijk" mee geworden, maar waarschijnlijk is dat ook grootspraak. Ik geloof het pas weer als Pieper een fors kapitaal aan goede doelen schenkt.

 

© januari 2000, webeditie 2001.
Eerder verschenen in: Informatie Management, 2000, nr 2.