Drukwerk

Pieter Wisse

Wie is de klant? Enige tijd geleden had ik weer een boekmanuscript klaar voor publicatie. Ditmaal had ik ook helemaal zelf plaatjes gemaakt. Met PowerPoint. Niet omdat het zo'n geweldig tekenprogramma is. Ik heb eigenlijk geen benul, want ik kan geen zinvolle vergelijking melden. Ik beschik over dat ene hulpmiddel en kan er redelijk genoeg mee overweg, punt.

Maar ja, professioneel boekontwerp is iets anders. Daarom meldde ik me bij een heuse typograaf. Snel bleken zijn gereedschappen slecht afgestemd op de mijne. Mijn tekst kwam plat tevoorschijn, terwijl de plaatjes zich zelfs onvindbaar toonden. Is het dan mijn probleem dat opmaak in het milieu van een PC met Microsoft-spullen slecht past bij Apple-opmaak? Ja, het klopt dat Apple nog het traject tussen typografen en drukkers domineert. Maar hoe zit dat met de feitelijke klant? Gebeurt de primaire productie van kopij inmiddels niet in overweldigende meerderheid op basis van PC/Microsoft? U schrijft misschien zelden een boek, maar zoiets als PowerPoint zit vrijwel zeker ook in uw kantoorpakket.

Het valt me op, hoe ingekeerd partijen zich nog gedragen die eigenlijk secundaire deelnemers aan publicatieprocessen zijn. Want het zou de klant zelfs niet moeten interesseren welke schitterende gereedschappen typografen, drukkers en dergelijke gebruiken. Allereerst de typograaf laat echter een kans liggen voor toegevoegde waarde, en bijbehorende omzet, door zijn klant met de verantwoordelijkheid voor de koppeling naar zijn traditionele hulpmiddelen op te zadelen.

Ik kreeg nieuwe hoop toen ik ontdekte dat van het professionele opmaakprogramma QuarkXpress een Windows-versie bestaat. Het is trouwens niet simpel een dienstverlener te vinden die het gebruikt. Blijkbaar telt in vormgevingskringen slechts het Apple-merk serieus. Enfin, nu lukte het om het manuscript integraal door de etappe van typografische opmaak te loodsen. Alles klaar voor de drukker, dacht ik opgelucht.

Nee, dus. De productievoorbereider 'vertaalt' het manuscript naar Postscript. En dat is weer de basis voor de film. Jammer dat in nogal wat plaatjes ononderbroken lijnen op de film als stippellijnen verschijnen. Dat valt met snij- en plakwerk op lossen, luidt het aanbod. Via de Apple, uiteraard. Natuurlijk tegen extra kosten. En de klant moet ervoor betalen.

Als deelnemers afwijkende gereedschappen gebruiken, blijkt het traject van oorspronkelijk manuscript tot drukwerk nog steeds bezaaid met hindernissen. Ik maak dat zeker niet als eerste mee. Het ontbreekt echter aan duidelijke aanwijzingen voor oplossingen. Uit onmacht neem ik een alsmaar groter gedeelte van de drukvoorbereidingen in eigen beheer. Ik lever de drukker dus een Postscript-bestand. Maar hoe waarborg ikzelf de technische opmaakkwaliteit? Helaas is mijn antwoord: met veel gestuntel. Wie u en mij dat weer uit handen neemt, treft een gat in de markt.